Quản lý nhà nước về quỹ BHXH thực chất là sự quản lý của Nhà nước đối với quá trình vận động của quỹ bằng quyền lực của Nhà nước thông qua hệ thống những nguyên tắc, hình thức, phương pháp quản lý và hệ thống các quy tắc ràng buộc đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến sự vận động của quỹ BHXH.

Quản lý Nhà nước về BHXH được thể hiện thông qua một số nội dung cơ bản sau: Quản lý thống nhất các hoạt động thu – chi quỹ BHXH trên phạm vi toàn quốc gia; xây dựng pháp luật về quỹ BHXH; đề ra các chính sách BHXH nhằm đảm bảo cho các hoạt động của quỹ BHXH được thông suốt, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng thời kỳ; thực hiện thanh tra, kiểm tra các hoạt động của quỹ BHXH; bảo hộ cho quỹ BHXH.

Quản lý sự nghiệp quỹ BHXH: Dù mô hình có thể được tổ chức khác nhau, nhưng hoạt động sự nghiệp quỹ BHXH có những nội dung chủ yếu sau: quản lý việc thực hiện thu - chi BHXH; quản lý đối tượng tham gia BHXH.

Thông qua bộ máy của mình và trên cơ sở pháp luật BHXH của mỗi nước, các cơ quan BHXH tiến hành các nghiệp vụ thu tiền đóng BHXH của các doanh nghiệp và người lao động và triển khai chi trả các trợ cấp cho người thụ hưởng BHXH và các chi phí quản lý khác.