Đặc điểm và vai trò của bảo hiểm phi nhân thọ

a) Đặc điểm của bảo hiểm phi nhân thọ

- Quá trình hoạt động KDBH phi nhân thọ, là quá trình tạo lập, quản lý và sử dụng quỹ tiền tệ của các DN Bảo hiểm

- Trên phương diện xử lý rủi ro, BH là loại biện pháp rất có hiệu quả. Cơ chế hoạt động là chuyển giao, phân tán rủi ro trên cơ sở hợp đồng. Cơ chế đó khiến cho việc gánh chịu rủi ro, đặc biệt là những rủi ro trầm trọng vượt quá khả năng chống đỡ của mỗi cá nhân, gia đình, tổ chức trở nên dễ dàng hơn.

- Đã có ý kiến cho rằng, ở một góc độ nào đó BH PNT là “kinh doanh rủi ro”điều này đúng nhưng chưa đủ.

- Thời hạn của hợp đồng BH phi nhân thọ thường là 01 năm hoặc ngắn hơn ( ngoại trừ một số hợp đồng trong BH xây dựng lắp đặt có thời hạn theo thời gian xây dựng công trình). Thậm chí có những hợp đồng BH chỉ có hiệu lực vài tháng ( ví dụ BH hàng hoá xuất nhập khẩu), vài ngày ( BH vận chuyển hàng hóa, BH du lịch), hoặc chỉ và giờ ( BH tai nạn hành khách, BH du lịch).

- Nếu BH nhân thọ áp dụng kỹ thuật tồn tích, thì bảo hiểm con người phi nhân thọ lại áp dụng kỹ thuật phân chia trong quản lý quỹ tài chính BH.

b) Vai trò của bảo hiểm phi nhân thọ

- BH PNT góp phần đảm bảo ổn định đời sống, ổn định tài chính, từ đó ổn định về tinh thần cho người tham gia BH và mang lại sự an toàn cho xã hội. Khi gặp rủi ro thiên tai hay tai nạn bất ngờ, các cá nhân, DN sẽ bị tổn thất về kinh tế hoặc thiệt hại về người.Tổn thất đó sẽ được BH bồi thường hoặc trợ cấp về tài chính, để người tham gia BH nhanh chóng khắc phục hậu quả, ổn định đời sống, khôi phục và phát triển sản xuất kinh doanh. Từ việc hỗ trợ tài chính, BH còn đáp ứng các nhu cầu về đảm bảo an toàn cho người tham gia BH, đưa đến cho họ sự tin cậy về sự an toàn và một chỗ dựa tinh thần.

- Do tính chất nghề nghiệp và xuất phát từ chính lợi ích của các DNBH phi nhân thọ, đòi hỏi họ phải có trách nhiệm nghiên cứu, đánh giá rủi ro, thống kê tai nạn, xác định các nguyên nhân và đề ra các biện pháp kiểm soát , ngăn ngừa giảm thiểu rủi ro cho toàn xã hội. Để thực hiện điều đó, các DNBH PNT thường xuyên tiến hành các hoạt động đề phòng hạn chế tổn thất giúp cho cuộc sống con người an toàn hơn, xã hội trật tự hơn, giảm bớt nỗi lo của mỗi cá nhân mỗi DN. Điều này có ý nghĩa rất lớn đối mỗi con người và toàn xã hội.

- Một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong hoạt động KDBH PNT là tạo lập, quản lý quỹ tài chính đủ lớn, nhằm chủ động đối phó với rủi ro và góp phần làm giảm “tổng rủi ro” của xã hội.

- BH PNT là “ tấm lá chắn” hữu hiệu cho các DN, thông qua việc ổn định giá thành sản phẩm. Thật vậy, khi không may gặp rủi ro bất ngờ, DN sẽ bị thiệt hại về tài chính và chắc chắn sẽ đẩy chi phí của DN tăng lên. Khi đó nếu giữ nguyên giá để cạnh tranh, thì sẽ bị giảm lợi nhuận thậm chí bị lỗ. Ngược lại nếu tăng giá thì sẽ mất cạnh tranh về giá. Tác động này là rất lớn nếu DN gặp những thiệt hại lớn do rủi ro. Đây là bài toán rất khó hóa giải,nhất là đối với các DN vừa và nhỏ có số vốn hạn chế dễ bị “ chèn ép” về giá. Bài toán đó sẽ được các DNBH PNT hóa giải một cách đơn giản nếu các DN tham gia BH.

- BH PNT góp phần ổn định chi tiêu ngân sách Nhà nước. Các tổ chức, đơn vị hoạt động bằng nguồn ngân sách Nhà nước có thể tham gia BH. Thay vì bỏ ra số phí BH “ tương đối nhỏ”, mà ngân sách Nhà nước không phải chi ra số tiền có thể rất lớn để trợ cấp cho các thành viên khi gặp rủi ro. Mặt khác, BH PNT cũng còn đóng góp vào ngân sách Nhà nước thông qua các loại thuế.

- BH PNT có thể cung cấp một số vốn không nhỏ để đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội. Với đặc điểm trong KDBH : phí nộp trước, việc bồi thường, trả tiền BH chỉ phải thực hiện sau đó một thời gian. Vì vậy, lượng vốn phần lớn có thời gian tạm thời nhàn rỗi sẽ được đem đầu tư vào nền kinh tế. Thực tế ở nhiều quốc gia phát triển, các tổ chức BH hoạt động rất mạnh trên thị trường bất động sản, thị trường chứng khoán, đặc biệt là thị trường vốn. Đóng vai trò là một rung gian tài chính, các tổ chức BH thu hút vốn, cung ứng vốn, thúc đẩy nhanh sự luân chuyển về vốn, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong nền kinh tế. - Bảo hiểm phi nhân thọ cũng góp phần thúc đẩy phát triển quan hệ kinh tế giữa các nước thông qua hoạt động tái BH.