Đặc điểm về trục lợi bảo hiểm

Bảo hiểm thể hiện là một nhánh nhỏ trong hệ thống tài chính, do vậy trục lợi bảo hiểm cũng mang hai đặc điểm cơ bản về sự thất bại trong hệ thống tài chính do thông tin bất cân xứng đó là lựa chọn đối nghịch và rủi ro đạo đức.

- Lựa chọn đối nghịch: là vấn đề do thông tin không cân xứng tạo ra trước khi diễn ra cuộc giao dịch. Chọn lựa đối nghịch xảy ra trên các thị trường trào chính khi những người đi vay có khả năng tạo ra một kết cục không mong muốn – tức là rủi ro không hoàn thành trách nhiệm theo hợp đồng. Trong việc trục lợi bảo hiểm thì lựa chọn đối nghịch được thể hiện khi mà người tham gia bảo hiểm kê khai về đối tượng bảo hiểm một cách không trung thực nhằm giảm phí bảo hiểm xuống mức thấp nhất, mặc dù người bảo hiểm đã kiểm tra nhưng không đánh giá hết được những gian lận này. Đôi khi , trong bảo hiểm điều này diễn ra ngược lại, chẳng hạn như người tham gia bảo hiểm không có hiểu biết về bảo hiểm nhưng lại tham gia bảo hiểm, mặc dù không có nhu cầu rõ ràng. Tuy nhiên trong một số nước ở Anh, Mĩ thì việc chọn lựa đối nghịch được quy định rõ là chịu trách nhiệm của người tham gia bảo hiểm vì không ai hiểu nhu cầu bảo hiểm hơn người tham gia bảo hiểm, mặc dù sản phẩm bảo hiểm lại do người bảo hiểm cung cấp.

- Rủi ro đạo đức: là một vấn đề do thông tin không cân xứng tạo ra sau khi cuộc giao dịch diễn ra. Rủi ro đạo đức trong các thị trường tài chính xảy ra khi một trong hai bên phải chịu một rủi ro là phía đối tác có ý muốn thực hiện những họat động không đúng mục đích của bên còn lại. Đây là loại rủi ro phát sinh khi ý thức chủ thể tham gia họat động tài chính bị suy thoái. Trong bảo hiểm thì rủi ro đạo đức xảy ra một cách tinh vi hơn với sự trợ giúp của một bên liên quan nào đấy, thường là bên giám định tổn thất bảo hiểm. Tuy vậy trong một vài trường hợp trong bảo hiểm thì rủi ro đạo đức được chuẩn bị rất lâu trước khi kí kết hợp đồng với sự tham gia của nhiều bên tham gia, từ nhân viên môi giới, bên giám định tổn thất, người tham gia bảo hiểm.

Vì vậy trong bảo hiểm nói riêng phải hiểu rủi ro đạo đức là trường hợp đặc biệt hơn, xảy ra do sự tìm kiếm những lợi ích riêng của người thiếu đạo đức.