Dự báo thị trường bảo hiểm đường biển trong tương lai

Tính đến nay, trên thị trường bảo hiểm Việt Nam có 26 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, 11 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, 1 doanh nghiệp tái bảo hiểm và 10 doanh nghiệp môi giới bảo hiểm hoạt động với tổng số vốn chủ sở hữu gần 18.000 tỷ đồng. Trên thị trường hiện có hơn 100 loại sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ, khoảng 60 sản phẩm bảo hiểm nhân thọ đang được chào bán. Nếu như năm 2003, doanh thu phí bảo hiểm toàn thị trường đạt mức 10.390 tỷ đồng thì đến năm 2008, con số này đạt 19.600 tỷ đồng (gấp 1,87 lần so với năm 2003). Cùng với sự tăng trưởng cao và liên tục qua các năm về doanh thu phí bảo hiểm, doanh thu từ hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp bảo hiểm cũng tăng lên tương ứng. Năm 2003, doanh thu từ hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp bảo hiểm mới chỉ đạt 1.046 tỷ đồng, đến năm 2008 đạt 6.014 tỷ đồng. Ngoài ra, hoạt động tái bảo hiểm cũng có những chuyển biến rõ nét. Cơ cấu phí nhận tái bảo hiểm từ thị trường nước ngoài đang có xu hướng tăng lên và cơ cấu phí nhượng tái bảo hiểm ra nước ngoài lại có xu hướng giảm đi. Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu hiện nay đã và đang làm cho tốc độ tăng trưởng kinh tế thế giới bị chững lại, trong đó có Việt Nam. Những ảnh hưởng tiêu cực của cuộc khủng hoảng này đã lan toả đến tất cả các ngành, các lĩnh vực và lĩnh vực bảo hiểm cũng không phải ngoại lệ.

Thứ nhất, nó đã làm cho hoạt động xuất khẩu của nước ta bị giảm sút một cách tương đối, nhất là xuất khẩu sang những thị trường lớn như Mỹ, Nhật Bản và EU. Năm 2008, tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu sang những nước này chỉ đạt mức 17%, thấp hơn nhiều so với mức 26,7% của năm 2007. Hiện tượng này đã ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu phí bảo hiểm của nghiệp vụ bảo hiểm hàng hoá vận chuyển, bảo hiểm thân tàu và bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ tàu. Và theo như dự báo của Bộ Công thương và Bộ Tài chính thì hiện tượng này còn kéo dài ít nhất là đến hết năm 2009.

Thứ hai, do kinh tế toàn cầu bị khủng hoảng, kinh tế trong nước gặp nhiều khó khăn, nên vốn đầu tư xã hội, vốn FDI và vốn ODA cũng đang có dấu hiệu bị chững lại. Nếu so sánh quý IV với quý I năm 2008, vốn FDI đầu tư vào Việt Nam giảm 32%. Đặc biệt là khả năng giải ngân nguồn vốn này trong năm 2008 cũng chịu sự tác động đáng kể.

Thứ ba, hậu quả của khủng hoảng đã làm cho thu nhập thực tế của người dân trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng giảm đi cả về tương đối và tuyệt đối. Bởi vậy, họ phải thắt chặt chi tiêu. Lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam và khách du lịch là người Việt Nam cũng đang có xu hướng giảm đi tương đối.

Thứ tư, khủng hoảng tài chính đã ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thống ngân hàng và thị trường chứng khoán toàn cầu, cho dù sự ảnh hưởng này đối với Việt Nam là chưa thực sự nghiêm trọng. Song hệ luỵ của nó là rất đáng kể, như ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái và lãi suất, đến tình trạng nợ xấu đối với các ngân hàng của Việt Nam. Chỉ số chứng khoán nước ta luôn có chiều hướng giảm sút. Đã có dấu hiệu nhiều nhà đầu tư nước ngoài rút vốn khỏi thị trường Việt Nam.

Ngoài ra, khi kinh tế bị khủng hoảng, suy thoái sẽ dẫn đến hiện tượng tăng phí bảo hiểm. Bởi vậy, muốn tái bảo hiểm, các doanh nghiệp bảo hiểm Việt Nam buộc phải tăng phí bảo hiểm gốc ở hầu hết các nghiệp vụ. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, trong năm 2008, thị trường bảo hiểm tiếp tục duy trì mức tăng trưởng ổn định, tăng 8,22% so với năm 2007. Cuối năm 2008, ngành bảo hiểm đã huy động đầu tư trở lại nền kinh tế khoảng 57 nghìn tỷ đồng, tăng hơn 10 nghìn tỷ so với năm 2007. Bộ Tài chính xác định sẽ phát triển thị trường bảo hiểm toàn diện nhằm đáp ứng nhu cầu bảo hiểm của nền kinh tế; nâng cao năng lực tài chính, kinh doanh của các doanh nghiệp hoạt động bảo hiểm; đáp ứng yêu cầu cạnh tranh và hội nhập quốc tế. Tổng doanh thu toàn thị trường năm nay dự kiến đạt 26.082 tỷ đồng, trong đó doanh thu phí bảo hiểm chiếm 78,1% tỷ đồng và doanh thu hoạt động đầu tư chiếm 21,9%. Mục tiêu đặt ra là trong năm 2009 và 2010, ngành này sẽ tiếp tục duy trì mức tăng trưởng của cả thị trường ổn định từ 12% - 13%/năm, trong đó bảo hiểm nhân thọ tăng từ 8% - 10% và phi nhân thọ tăng từ 15% - 18%.